یکی از نقوش تزئینی در فرش و سایر هنرهای دستی ایرانی نقوش اسلیمی هستند. اسلیمی فرم و نقشی دارای حالت و پیچش است که روی بندهای اسلیمی قرار میگیرد. بدنه اصلی فضاهایی مانند ترنج، لچک، و قابها با حرکت اسلیمی ساخته و با گلبرگهای ختایی پر میشود.
نقشهای اسلیمی را در طراحیهای پارچه، لباس، گچبریها و هجاریهای عصر ساسانی میتوانیم پیگیری کنیم.
مفسرین تاریخ هنر و نقاشی ایرانی منشا حیوانی و گیاهی برای این طرح مطرح کرده اند. برخی معتقدند که این نقوش با نوع پیچش و حالت گردانی که دارد برگفته از پیچش جوانههای درخت انگور (مو) است. برخی هم معتقدند که این نقش برگرفته از خرطوم فیل است و به عبارتی منشا حیوانی دارد و هنرمندان و نقاشان ایران باستان به زیبایی آن را در طرح های خود خلاصه سازی کرده و به عنوان نقشی برازنده و زیبا مورد استفاده قرار داده اند.
تاریخچه نقوش اسلیمی به ایران باستان برمیگردد، بعد از ورود اسلام به ایران هم با تغییرانی که در حاکمیت ها پیش آمد تاکید بیشتری بر هر چه زیبا آراسته شدن کتب مقدس از جمله قرآن و سایر متون ادبی و طبی شد و هنرمندان ایرانی به وفور این نقش را در امر تذهیب و نقاشیهای ایرانی و کتابآرایی و علی الخصوص منسوجات مانند پارچه و فرش به کار گرفتند. به دلیل همین تاکید و حمایت بیشتر حاکمان وقت و دولتهای اسلامی بود که این فرم تزئینی به نام نقش اسلیمی که خلاصه شده اسلامی است نام گرفت.
دوره اسلامی تاثیر به سزایی در رشد و تکامل این نقش داشت و بعد از ورود مغولها به ایرانی و تاثیراتی که روی نقاشی، هنر و مینیاتور ایران داشتند قاعدتا این نقش هم مورد تکامل قرار گرفت.
اوج تکامل این نقش را در عهد صفویه و آن هم در شاهکارهای کاشی کاری و به طور اخص گنبد مسجد شیخ لطف الله از مجموعه نقش جهان اصفهان می توان دید.
سلام
خیلی خوب توضیح دادین . من دنبال یه فرش اصیل ایرانی بودم که با سایت شما آشنا شدم از انجایی که فرش دستبافت خیلی گرون تر هستش دوست داشتم فرش ماشینی بخرم که هم قیمت مناسب داشته باشه و هم اصیل باشه مثل فرش های دستبافت . توصیحاتتون کمک زیادی بهم کرد و فرش هایی که دارید بسیار زیبا و مطابق سلیقه من هستش 🙂